Afgelopen zondag, 9 februari 2014, vond een debat plaats in De Rode Hoed in Amsterdam over het vreemdelingenbeleid. Aanleiding voor dat debat was de roman van Toine Heijmans Pristina over het leven van vluchtelingen. Toine Heijmans droeg een mooie column voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. Daarna werd staatssecretaris Teeven gevraagd om zijn visie te geven over het vreemdelingenbeleid.
Twee maatregelen
Staatssecretaris Teeven ging voornamelijk in op twee maatregelen uit het regeerakkoord, namelijk het kinderpardon en de strafbaarstelling van illegaal verblijf. De uitvoering van het kinderpardon noemde hij het zuur, en het strafbaar stellen van illegaal verblijf noemde Teeven als het zoet. Hij maakte duidelijk blij te zijn dat hij bijna door het zuur heen is; doelend op de afwikkeling van het kinderpardon. En hij sprak zijn blijdschap uit dat hij nu kan beginnen aan het zoet; doelend op het wetsvoorstel strafbaarstelling van illegaal verblijf.
De verbazing bij de aanwezigen in de zaal was groot dat de staatssecretaris het kinderpardon ziet als het zuur waar hij als lid van dit kabinet door heen moest bijten. Bij deze maatregel uit het regeerakkoord gaat het om de kinderen die jarenlang in een onzekere en wanhopige situatie verkeren en bij wie het niet gelukt is om ze terug te sturen. Het kinderpardon gaat over het bieden van veiligheid en rust aan kinderen, en om de bescherming van kinderrechten.
Het strafbaar stellen van illegaal verblijf gaat daarentegen over het creëren van een onveilig gevoel bij vreemdelingen vanwege de angst om opgepakt te worden, enkel omdat zijn hier zijn, en om het schenden van fundamentele mensenrechten; het bestaan maakt je strafbaar.
Het is verbijsterend dat de staatssecretaris als lid van het kabinet Rutte-Assher het beschermen van kinderenrechten ziet als het zuur en het schenden van fundamentele mensenrechten ziet als het zoet.
Volgens het zgn. homogeniteitsbeginsel dient het kabinet met één mond te spreken. Gezien dit staatsrechtelijke beginsel ligt het voor de hand dat andere leden van het kabinet zich uitspreken over deze woorden van deze staatssecretaris.
Geen kind in de cel
Een ander onderwerp waarover in het debat uitvoerig werd gesproken, was het opsluiten van kinderen van asielzoekers in de cel. De praktijk van het asielbeleid is dat gezinnen met kinderen tot twee weken kunnen worden opgesloten in de grensdetentie op Schiphol. Na twee weken worden de kinderen van asielzoekers vrijgelaten. Dit betekent niet dat ook de ouders worden vrijgelaten. Teeven schrijft in zijn brief van 13 september 2013 (pagina 25) dat de beide ouders of één van hen in de cel moeten blijven als dit nodig is voor de uitzetting. Het gaat hier om de zgn. verlengde grensdetentie, waarbij ouders en kinderen van elkaar kunnen worden gescheiden.
De praktijk van het opsluiten van kinderen van vreemdelingen gaat nog verder. In dezelfde brief schrijft de staatssecretaris dat gezinnen met kinderen, bij gedwongen uitzetting, niet zullen worden opgesloten in de vreemdelingendetentie, indien zij zich niet hebben onttrokken aan het toezicht. De kans daartoe neemt juist toe zolang het quotum voor het oppakken van ongedocumenteerde vreemdelingen niet is afgeschaft en zolang de staatssecretaris het het strafbaar stellen van illegaal verblijf ziet als het zoet.
De staatssecretaris antwoordde in het debat van zondag dat hij geen garantie kan geven dat er een einde komt aan het opsluiten van kinderen van asielzoekers. Hij heeft ook geen datum genoemd waarop een einde zal komen aan het opsluiten van deze kinderen in de cel.
Samenvattend
Dit debat maakte weer duidelijk dat het beleid van deze staatssecretaris in belangrijke mate gericht is op het oppakken, opsluiten en het verwijderen van vreemdelingen. In de afgelopen maanden hebben we gezien dat dit beleid tot hele pijnlijke situaties kan leiden; denk aan de zelfmoord van de Russische activist Dolmatov en de uitzetting van het doodzieke Georgische meisje Renata.
Aan de moeder van Dolmatov betaalde Teeven onlangs duizenden euro’s als genoegdoening. En Renata en haar ouders zijn door Teeven naar Nederland gehaald en mogen hier blijven.
Ieder mens verdient een menswaardige behandeling. Dit getuigt van beschaving en van respect voor mensenrechten.
Kleine kinderen opsluiten is een toppunt van de schending van mensenrechten.
