Vandaag 20 juni is het Wereldvluchtelingendag. Een recordaantal van ruim 45 miljoen mensen is nu wereldwijd op de vlucht. Dit blijkt uit de cijfers van de Vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties de UNHCR. Een groot deel van hen is op de vlucht vanwege de oorlog en onderdrukking, en vanwege de angst.
Het verhaal van de vluchteling moet vaker worden verteld om meer bewustzijn te creëren in de samenleving. Over wie hebben het eigenlijk als we spreken over vluchtelingen en wat drijft hen om het huis en haard te verlaten? Laat de discussie, ook binnen de politiek, vaker daarover gaan.
Een tijdje geleden vroeg iemand aan mij waarom ik naar Nederland ben gekomen, en niet naar een land als Australië. In Australië is het immers beter weer dan in Nederland en dat land is veel groter. Zo noemde hij dus enkele pluspunten over Australië vergeleken met Nederland. Hij dacht namelijk dat vluchtelingen zelf kiezen in welk land zij terecht willen komen. Ik vertelde hem dat je als vluchteling kiest voor de vrijheid. Dat is je enig doel; vluchten naar de vrijheid. Je loopt als vluchteling niet een reisbureau binnen om een bestemming te kiezen.
Als vluchteling ontvlucht men zijn thuisland. Vaak weten de vluchtelingen eens niet in welk land ze terechtkomen, en of zij überhaupt bij een bestemming zullen aankomen. Denk aan de vluchtelingen die op een boot dagenlang onder de hete zon rond dobberen; soms met catastrofale gevolgen. Wat drijft die mensen toch om die stap te zetten met gevaar voor eigen leven vraag je af.
Mijn gesprekspartner vroeg nog of ik familieleden heb die nog in Iran wonen. Ik vertelde hem dat vrijwel al mijn familie in Iran woont. Sommige familieleden van mij zijn ook gevlucht vertelde ik hem. Enkele van hen zijn in Engeland terechtgekomen, een paar in Frankrijk, en sommige van hen zijn in hun vluchtpoging in Amerika terechtgekomen. Ik bedoel eigenlijk te zeggen of je met je familie naar Nederland bent gekomen, vroeg hij mij nog. Nee was mijn antwoord. Ik legde hem uit dat je als vluchteling kiest voor de vrijheid en dat de prijs voor de vrijheid vaak heel erg hoog is, zoals het verlies van je al dierbaren.
Nadat ik mijn gesprekspartner had verteld dat ik op mijn achttiende alleen mijn thuisland heb moeten ontvluchten en dat ik nadien mijn familie en vrienden nooit meer heb terug gezien, viel er een diepe stilte. Hij zei toen dat hij zich nog nooit had gerealiseerd wat het betekent om uit je thuisland te moeten vluchten, en over wie het eigenlijk hebben als we in Nederland over vluchtelingen praten.
Sommige vluchtelingen hebben akelige ervaringen met gevangenschap in hun thuisland door marteling en vernedering. Eindelijk krijgen zij de kans om te vluchten naar de vrijheid. Maar eenmaal op Schiphol worden zij gevangen gezet; soms weken of maanden lang. Dit gebeurt in ons land. Ook kinderen van vluchtelingen worden achter de tralies gezet. Alsof mensenrechten in ons land niet gelden voor alle mensen.
De meerderheid van onze politici heeft ingestemd met deze inhumane en mensonwaardige maatregelen, waardoor deze praktijken in ons land plaatsvinden. En een meerderheid in de Tweede Kamer kan heel snel een einde maken aan deze mensonterende praktijken.
Vluchtelingen zijn toevertrouwt aan de zorg van de Nederlandse overheid, was de stellingname van vrijwel alle partijen in de Tweede Kamer tijdens het debat over de jonge Russische activist Alexandr Dolmatov die uit wanhoop en angst zelfmoord pleegde in onze gevangenissen, nadat hij ten onrechte werd opgesloten en de noodzakelijke medische zorg niet kreeg. Ook dit is het verhaal van een vluchteling; leven tussen hoop en wanhoop verlangen naar vrijheid en veiligheid.
Mijn gesprekspartner schudde mij de hand en bedankte mij voor het openhartige gesprek, en liep toen peinzend weg. Voordat hij wegging, heb ik hem verzocht om het verhaal van de vluchteling door te vertellen aan anderen. Vertellen hoe krachtig en moedig de vluchtelingen zijn. En vertellen over de prijs voor de vrijheid en over het belang mensenrechten. En over de essentie van menselijke waardigheid en de rechtsstaat.
Het verhaal van de vluchteling. Vertel het door.